Saç Kılının Yapısı Ve Özellikleri

Saç, alıştığımız ve bildiğimiz gündelik bilgilerin aksine, kendine özgü birçok farklı özelliği içeriğinde barındırmaktadır. Saçınızın anatomik yapısı, saçınızın ömrü veya farklı büyüme fazları, saç kılının yapısı ve özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak, kendi saçınızı ve saçınızın ihtiyaçlarını çok daha iyi analiz edebilmenizi sağlar.

Saç; insan kafatasının üst kısmını çevreleyen ve saç derisi diye ifade edilen bölümde bulunan kıl topluluğa verilen genel addır. Saç yapısındaki farklılıklar, bulunduğu bölge, uzama hızı ve uzama sınırı olarak vücudumuzdaki diğer kıl kümelerinden ayrılmaktadır.

“Saç kılının yapısı ve özellikleri nelerdir?” sorusu saç ekimi yaptıracak kişiler tarafından en fazla yöneltilen sorulardan biridir. Dr. Yetkin Bayer, “Saç büyüme ve dökülme evreleri nelerdir?” ve “Saçın özellikleri nelerdir?” gibi soruları sizler için yanıtlıyor.

Saçınız günde 0,3 – 0,4 mm uzamaktadır. Bu rakam normal şartlar altında bir insan saçının ayda 9 mm uzadığını göstermektedir. Ancak yine de saç uzama oranlarını etkileyen birçok değişken vardır.

Saçın Yapısı Ve Özellikleri

Saç yapısı ve özellikleri cinsiyet, ırk, yaş, hormonlar ve çeşitli dış etkenlere göre değişiklik gösterebilmektedir. Yapılan araştırmalar saçın öz niteliklerinin, genetik yapının yanı sıra beslenme yapısı, yaşanılan coğrafya ve yaşam standartlarına kadar birçok farklı etkenden etkilendiğini göstermektedir.

Saçın yapısını anlayabilmek için “folikülü” kavramına göz atmak gerekir. Falikül, içinde saç telinin büyüdüğü bir yapıdır.

Anne karnında 8. Haftada başlayan kıl foliküllerinin büyüme süreci 22. Haftada tamamlanır. Bebek doğduğunda vücudunda 5 milyon kıl folikülü bulunmaktadır. Bir kıl folikülü içinde sadece 1 tane ya da daha fazla kıl olabilmektedir.

Vücudumuzda bulunan 5 milyon saç folikülünün yaklaşık 1 milyon kadarı baş bölgemizde bulunmaktadır.

Kıl foliküllerinin şekil ve boyutları vücuttaki yerine göre değişiklik göstermektedir.

Ergenlik döneminde artış gösteren androjen hormonu, bu dönemde “vellüs” adı verilen ince tüylerin kalınlaşmasına sebep olurken, saçlı deride ters bir etki göstererek zamanla saçların dökülmesine hatta yeniden vellüs isimli ince tüylere dönüşmesine sebep olabilmektedir.

Saç teli kalınlığı cinsiyete, ırka ya da yaşa göre değişiklik gösterse de 0,05 ile 0,09 mm arasındadır. Kıl foliküllerinin en önemli özelliklerinden birisi içinde barındırdığı kılın farklı özellikleri olan döngüsel dönemlere sahip olmasıdır.

Vücudumuz korku, stres ve ya soğuk havaya maruz kaldığında kıllarımızın dikleşmesinin sebebinin deri üst kısmı ile kıl folikülü arasında yer alan “arrector pilli” isimli bir kastır.

Saçın Büyüme ve Dökülme Evreleri

Kıl folikülleri tekrar eden döngüler halinde bir büyüme süreci içerisindedir. Saç kökünden çıkan her saç teli, büyür gelişir ve dökülür ancak saç kökü bu döngünün ardından yeni bir saç teli daha üreterek aynı sürece dâhil eder. İnsan saçı ortalama 20 kez saç döngüsü yaşamaktadır.

Saç döngüsü dediğimiz saç dönemleri ise “büyüme, geçiş, bekleme ve dökülme” olarak 4 fazdan oluşur.

Saçların aktif bir şekilde uzadığı büyüme fazı yaklaşık 5 yıl sürer. Saçların büyüme fazında kaldığı süre yaşlandıkça azalmaktadır. Saçlarımızın %2’lik kısmı saç büyümesinin durduğu geçiş fazında bulunmaktadır ve bu süre en fazla 2 hafta sürer.

Geçiş fazını atlatan saç öbekleri 3-4 ay sürecek bekleme fazına geçerler. Bekleme fazına geçen saçlar daha zayıf ve incedir. Dökülme fazına geçtiklerinde kökünden ayrılarak düşerler.

Günde ortalama 100 ile 200 saç telinin dökülmesi uzmanlar tarafından normal kabul edilmektedir.

Her saç telimiz bu saç döngüsünü yaşasa da, her bir saç telinin hangi fazda olduğu değişkenlik gösterir.

Saçın Özellikleri

Saçın yapısını ve özelliklerini etkileyen birçok etmen olduğunu söylemiştik. Saç yapıları, boyut ve şekilleri herkeste farklı özellikler gösterebilmektedir.

• Genetik faktörler

• Beslenme özellikleri

• Yaşanılan Coğrafya

• Dış etkiler

• Stres

Saçın yapısını, şeklini duruşunu ya da döngüsel süreçlerini etkilemektedir.

Bunların yanı sıra saç yapısını etkileyen bir diğer özellikte etnik kökendir. Etnik farklılıklar saç yapısında farklılıklara sebep olmaktadır.

Saç cortex’indeki keratin fiberleri saçın esnek bir yapıda olmasını sağlayan en önemli bileşenlerdir.

Sağlıklı bir saç kendi boyunun %30’u kadar esneyebilmektedir. Güneş ışınları da dâhil olmak üzere dış etkiler saç esnekliğini bozmaktadır.

Saç dansitisitesi; saçın 1 cm2 içerisindeki kaç tane saç folikülü olduğunu belirlememizi sağlar. Saç yoğunluğu olarak da ifade edilebilecek olan saç dansitisitesi düşünüldüğünün aksine kadınlara oranla erkeklerde daha yüksektir.

Erkeklerin saç yoğunluğu, genellikle kadınlardan daha fazladır.

S.S.S

Kaynak:

• https://www.journalagent.com/z4/download_fulltext.asp?pdir=turkderm&plng=eng&un=TURKDERM-34341
• http://search.proquest.com/openview/fff96b2a226c239023a70a126a4e63dd/1?pq-origsite=gscholar&cbl=55021

Dr. Yetkin Bayer’i Facebook, Instagram, Twitter sosyal medya hesaplarından takip edebilirsiniz.